Độc đáo nghề đan võng từ cây ngô đồng trên đảo ngọc Cù Lao Chàm

Hòn đảo này được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2009 bởi hệ sinh thái đa dạng và phong phú với hơn 950 loài thủy sinh. Đến với Cù Lao Chàm, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ, với những bãi biển cát trắng mịn trải dài, làn nước biển xanh ngọc bích và những hàng dừa rì rào trong gió. Ngoài cảnh đẹp thiên nhiên, Cù Lao Chàm còn nổi tiếng với nghề đan võng từ cây ngô đồng. Đây là một nghề thủ công truyền thống đã có từ hàng trăm năm nay và được xem như một biểu tượng văn hóa của người dân nơi đây. Hãy cùng khám phá vùng đảo được ví như một bức tranh sơn thủy hữu tình cũng như nghề đan võng từ cây ngô đồng độc đáo tại đây nhé!

Cù Lao Chàm cách phố cổ Hội An khoảng 23km

1.  Cù Lao Chàm - Từ Hội An đến thiên đường biển đảo

Cù Lao Chàm thuộc địa phận thành phố Hội An, Quảng Nam với dân số khoảng hơn 2950 người. Cù Lao Chàm bao gồm đảo chính cùng tên có diện tích lớn nhất và 8 hòn đảo nhỏ bao quanh, tạo thành hình cánh cung độc đáo. 

1.1 Di chuyển từ phố cổ Hội An

Du khách có thể di chuyển đến Cù Lao Chàm từ phố cổ Hội An bằng hai phương tiện chính: tàu gỗ và cano cao tốc. Mỗi phương tiện đều có ưu và nhược điểm riêng:

Tàu gỗ (tàu chợ):

• Khởi hành từ Cảng Cửa Đại: 08h00 hàng ngày.
• Khởi hành từ Cù Lao Chàm: 12h00 hàng ngày.
• Ưu điểm: Giá rẻ và có thể mang theo xe máy, phù hợp cho những ai muốn tự do khám phá đảo. Giá vé gửi xe máy: 100.000 VNĐ/xe

• Bến Bạch Đằng (Hội An) – Cù Lao Chàm: 100.000 VNĐ/chiều/khách nội địa
• Bến Bạch Đằng (Hội An) – Cù Lao Chàm: 150.000 VNĐ/chiều/du khách quốc tế 
• Phí gửi xe máy ra đảo Cù Lao Chàm: 30.000 VNĐ/chiếc

• Nhược điểm: Thời gian di chuyển lâu (khoảng 2 tiếng), không phù hợp cho người say sóng

Cano cao tốc: 

• Khởi hành từ Cảng Cửa Đại: Buổi sáng với những khung giờ 08h00, 09h00, 09h30, 10h00 và buổi chiều vào khung giờ 13h30.
• Khởi hành từ Cù Lao Chàm: Buổi sáng với khung giờ 07h00, buổi chiều vào những khung giờ 13h00, 14h00, 14h30.

• Ưu điểm: Nhanh chóng (chỉ 15-20 phút), tiết kiệm thời gian, thích hợp cho những người ưa mạo hiểm, thích trải nghiệm cảm giác phiêu lưu trên sóng nước
• Nhược điểm: Giá cao hơn. Vé trẻ em (khứ hồi) khoảng 225.000 VNĐ/người đi về trong ngày. Vé người lớn (khứ hồi) khoảng 400.000 đồng/người. 

Lưu ý: Du khách có thể thuê cano riêng cho đoàn nếu đi đông người. Giá vé có thể thay đổi theo thời điểm.

Cù Lao Chàm - Thiên đường biển đảo khiến ai cũng muốn ghé thăm

>>> Xem thêm: Nắm trọn bí kíp du lịch Hội An cực chất

1.2 Các điểm tham quan nổi bật

Cù Lao Chàm nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, với những bãi biển dài trắng mịn, làn nước trong xanh và hệ sinh thái biển đa dạng. Dưới đây là một số điểm tham quan nổi bật trên Cù Lao Chàm:

• Eo Gió: Nơi đón bình minh và ngắm hoàng hôn đẹp nhất, khung cảnh hùng vĩ với núi non xanh biếc và biển trời rộng lớn.
• Giếng cổ Chăm: Giếng nước ngọt duy nhất trên đảo, mang giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời, được đồn đại có khả năng chữa say sóng và cầu duyên.
• Chùa Hải Tạng: Ngôi chùa cổ linh thiêng, biểu tượng của Cù Lao Chàm, mang đến cho du khách cảm giác thanh tịnh và bình an.
• Bãi Ông: Bãi biển đẹp nhất Cù Lao Chàm với cát trắng mịn, nước biển trong xanh, hàng dừa thơ mộng, thích hợp cho các hoạt động tắm biển, vui chơi giải trí.
• Bãi Chồng: Bãi biển hoang sơ với những mỏm đá độc đáo, mang vẻ đẹp hoang sơ, kỳ vĩ.
• Bãi Hương: Làng chài nguyên sơ, bình yên, nơi du khách có thể khám phá cuộc sống của ngư dân và thưởng thức hải sản tươi ngon.
• Bảo tàng Cù Lao Chàm: Nơi trưng bày hiện vật về lịch sử, văn hóa và thiên nhiên của Cù Lao Chàm.
• Làng rau muống biển: Nơi du khách có thể tìm hiểu về cách trồng và thu hoạch rau muống biển.
• Khu du lịch sinh thái Tằm Bông: Nơi du khách có thể tham gia các hoạt động như câu cá, chèo thuyền kayak, tắm bùn khoáng,...
• Chợ Tân Hiệp: Khu chợ nằm sát cầu cảng, gần bến cá Bãi Làng. Nơi đây được chia làm hai phần riêng biệt, khu trong sẽ bán nhu yếu phẩm hàng ngày cho người dân và khu ngoài dành để bán hải sản, đồ lưu niệm.

>>>Xem thêm: Check in trăm năm văn hóa tại phố cổ Hội An

2. Nghề đan võng ngô đồng - Món quà quý giá từ thiên nhiên

2.1 Câu chuyện từ những sợi võng: Lịch sử và nguồn gốc của nghề đan võng ngô đồng

Nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa lâu đời của cư dân nơi đây. Tuy chưa có tư liệu chính thức xác định thời điểm hình thành nghề, nhưng những bằng chứng khảo cổ và truyền miệng từ các thế hệ trước cho thấy nghề này đã xuất hiện từ rất lâu, gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của người dân trên đảo.

Hơn 100 năm trước, khi sản phẩm gia dụng công nghiệp còn hạn chế, đặc biệt trên một hòn đảo xa xôi như Cù Lao Chàm, người dân nơi đây buộc phải tự túc trong mọi mặt. Với sự cần cù, sáng tạo, người dân Cù Lao Chàm đã biết tận dụng những nguyên liệu sẵn có trên đảo để tạo ra những sản phẩm hữu ích cho đời sống. Vỏ cây ngô đồng đỏ, với đặc tính dai, bền, mềm mại, óng ả như tơ và có khả năng chịu lực tốt, đã trở thành nguyên liệu chính cho nghề đan võng truyền thống.

Ban đầu, người dân sử dụng sợi vỏ cây ngô đồng để se thành sợi buộc tổ yến xuất khẩu. Sau đó, họ nhận ra tiềm năng của chất liệu này trong việc đan võng. Những chiếc võng ngô đồng đầu tiên được tạo ra để sử dụng trong gia đình, mang đến sự êm ái, mát mẻ trong điều kiện khí hậu nóng ẩm của vùng biển.

Dần dần, tiếng lành về độ bền, đẹp và êm ái của võng ngô đồng lan rộng đến những khu vực lân cận. Các ngư dân đi biển thường mua võng của người dân Cù Lao Chàm để sử dụng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nghề đan võng. Nhận thấy nhu cầu ngày càng tăng, người dân trên đảo bắt đầu tập trung vào sản xuất võng ngô đồng, biến nó thành một nghề thủ công truyền thống mang đậm dấu ấn của Cù Lao Chàm.

Nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa lâu đời 

2.2 Quy trình tạo nên những chiếc võng "có một không hai": Từ cây ngô đồng đến sản phẩm hoàn thiện

Từ những thân cây ngô đồng sừng sững trên vách núi cheo leo, người dân Cù Lao Chàm đã khéo léo biến tấu thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo - những chiếc võng êm ái, bền bỉ. Cây ngô đồng đỏ (Firmiana Colorata R. Br), còn gọi là bo rừng hay trôm màu, vốn nổi tiếng với khả năng thích nghi với điều kiện khắc nghiệt, vươn lên mạnh mẽ trên những triền núi gần biển.

Mùa hè, khi những bông hoa đỏ rực rỡ nở rộ, cũng là lúc người dân chọn lọc những cây ngô đồng suôn thẳng, hứa hẹn mang đến những sợi võng dai, mềm và chịu lực tốt. Từng nhát dao cẩn thận, họ chỉ chặt ngang mặt gốc để cây có thể tái sinh, tiếp tục xanh tốt trên đảo ngọc.

Vỏ cây sau khi được tước cẩn thận, sẽ trải qua hành trình "lột xác" kỳ diệu. Ngâm trong khe nước đá, chần qua nước lạnh, vỏ cây dần mềm mại và trắng tinh. Quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, bởi nếu ngâm không đủ thời gian hoặc để vỏ cây nổi lên, chúng sẽ bị thâm đen và không còn sử dụng được.

Hơn một tháng sau, những mảng vỏ cây trắng ngần được tách ra, gọi là "mảnh sợi ngô đồng". Từng sợi nhỏ được tước ra một cách tỉ mỉ, phơi khô dưới nắng trời cho đến khi trắng tinh, sẵn sàng cho hành trình đan võng đầy nghệ thuật.

Mỗi chiếc võng ngô đồng là kết tinh của ít nhất hai tháng miệt mài đan dệt bằng tay. Những người thợ khéo léo, với đôi tay chai sạn và tâm hồn nghệ sĩ, đan xen từng sợi ngô đồng vào nhau, tạo nên những mắt võng đều đặn, đẹp mắt.

Võng ngô đồng Cù Lao Chàm không chỉ là vật dụng hàng ngày, mà còn là biểu tượng cho sự bền bỉ, kiên cường của người dân nơi đây và là món quà lưu niệm độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa của đảo ngọc.

Võng ngô đồng Cù Lao Chàm là biểu tượng cho sự bền bỉ, kiên cường của người dân nơi đây

2.3 Bí mật của những chiếc võng ngô đồng: Độ bền, thoáng mát và mùi thơm đặc trưng

Ẩn chứa trong từng chiếc võng ngô đồng của Cù Lao Chàm là những bí mật khiến bất kỳ ai cũng phải say mê và trân trọng. Thời gian trôi qua, bao vật dụng đến rồi đi, nhưng những chiếc võng ngô đồng vẫn trường tồn, mang theo dấu ấn của bao thế hệ. Được làm từ những sợi dây ngô đồng dai chắc, trải qua quy trình chế tác tỉ mỉ, võng ngô đồng sở hữu độ bền đáng kinh ngạc, có thể đồng hành cùng bạn lên đến 15-20 năm. Khác với sự mong manh của võng nilon, võng ngô đồng hiên ngang chống chọi mọi thử thách của thời gian, dù là nắng gắt hay mưa rào.

Nằm trên chiếc võng ngô đồng, ta như được ôm trọn vào lòng mẹ thiên nhiên. Chất liệu tự nhiên từ cây ngô đồng mang đến sự thông thoáng bất ngờ, thấm hút mồ hôi hiệu quả, xua tan đi cảm giác oi bức, khó chịu, đặc biệt lý tưởng cho những ngày hè nóng nực. Những mắt võng được đan với mật độ vừa phải, tạo luồng khí lưu thông nhẹ nhàng, mang đến cảm giác êm ái, dễ chịu, ru ta vào giấc ngủ say nồng.

Điều khiến võng ngô đồng trở nên khác biệt chính là mùi hương gỗ thoang thoảng, nhẹ nhàng, phảng phất quanh ta. Mùi hương ấy như một liệu pháp thư giãn tuyệt vời, xua tan đi mọi căng thẳng, mệt mỏi, mang đến cảm giác thư thái, an yên trong tâm hồn.

Trải qua thời gian sử dụng, võng ngô đồng không chỉ giữ nguyên độ bền mà còn mang đến một trải nghiệm độc đáo. Các sợi dây ngô đồng dần trở nên mềm mại hơn, ôm sát cơ thể người dùng, mang đến cảm giác êm ái, thư giãn hơn. Tựa như một người bạn đồng hành thân thiết, võng ngô đồng càng dùng càng gắn bó, càng trân quý. 

>> Xem thêm: Bật mí kinh nghiệm du lịch Hội An và một số điều cần biết

3. Kết

Nếu nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm là minh chứng cho sự sáng tạo, cần cù và gắn bó với thiên nhiên của người dân nơi đây thì võng ngô đồng là sản phẩm thủ công truyền thống độc đáo, mang giá trị văn hóa và chất lượng cao. Du khách đến phố cổ Hội An đừng quên ghé thăm Cù Lao Chàm và dành thời gian tìm hiểu về quy trình đan võng, từ khâu chọn nguyên liệu, sơ chế đến đan và hoàn thiện nhé. Bởi Hoi An Memories Land tin rằng trải nghiệm thú vị này không chỉ giúp bạn hiểu thêm về văn hóa địa phương mà còn góp phần gìn giữ và phát huy nét đẹp truyền thống của làng nghề.