Hội An và những đôi mắt nằm trên cửa – Dấu ấn tâm linh của phố cổ

Đôi mắt cửa, hay còn được gọi là "mắt thần", là một nét đặc trưng trong kiến trúc phố cổ, mang đến sự độc đáo và đậm chất văn hóa tâm linh. Chúng giúp bảo vệ ngôi nhà và phản ánh tín ngưỡng cũng như ý thức về phong thủy của người dân nơi đây. Cùng khám phá lịch sử, ý nghĩa và các loại mắt cửa phổ biến để hiểu thêm về điều gì khiến Hội An đặc biệt.

1. Lịch sử và nguồn gốc của "mắt cửa" ở Hội An

1.1 Giới thiệu sơ lược lịch sử của Hội An

Nằm ở tỉnh Quảng Nam, Hội An từng là một thương cảng sầm uất trong khoảng thế kỷ 16-17. Nhờ vị trí đắc địa trên tuyến đường thương mại biển quốc tế, Hội An thu hút thương nhân từ nhiều quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc và các nước phương Tây. Nơi đây ngoài giao thương hàng hóa còn giao thoa văn hóa giữa các dân tộc, tạo nên một bức tranh kiến trúc độc đáo và đa dạng. Các ngôi nhà cổ tại Hội An là minh chứng cho Hội An có gì đặc biệt, sự phát triển của thành phố này, với những thiết kế vừa tinh tế lại giàu ý nghĩa văn hóa.

1.2 Nguồn gốc của đôi mắt cửa

Đôi mắt cửa bắt nguồn từ tín ngưỡng truyền thống của cộng đồng người Hoa truyền bá đến Hội An vào thế kỷ 17-18. Theo quan niệm của người Hoa, cửa chính của mỗi ngôi nhà là ranh giới giữa không gian bên trong và bên ngoài, giữa người sống và thế giới tâm linh. Đôi mắt cửa được cho là có khả năng kết nối với thần linh, bảo vệ ngôi nhà khỏi các yếu tố tiêu cực và ngăn chặn sự xâm nhập của tà ma. Đối với người Hoa, việc đặt đôi mắt lên cửa là cách để kêu gọi thần linh bảo vệ ngôi nhà và những người thân yêu.

Quan niệm tâm linh đem lại điều may mắn bảo vệ cả ngôi nhà 

>>> Xem thêm: Khám phá các kiến trúc đặc biệt của phố cổ Hội An

1.3 Vai trò của mắt cửa trong kiến trúc truyền thống

Hội An có gì đặc biệt trong kiến trúc nhà cổ, mắt cửa chính là một chi tiết trang trí mang giá trị bảo vệ linh thiêng trả lời cho câu hỏi này. Đôi mắt cửa được đặt tại vị trí trung tâm, trên khung cửa chính, với những họa tiết và hoa văn tinh xảo, mang lại vẻ đẹp trang nhã cho ngôi nhà. Ngoài ra, đôi mắt cửa còn là biểu tượng cho lòng thành kính và tôn trọng với truyền thống của người dân nơi đây. Mỗi khi bước vào hay rời khỏi ngôi nhà, các thành viên đều cảm nhận được sự bảo vệ của đôi mắt thần, giúp mang lại sự an lành cho gia đình.

Mắt cửa được đặt ở vị trí trung tâm trên cửa chính nơi dễ dàng nhìn thấy trước ngôi nhà

2. Ý nghĩa văn hóa - Tâm linh của đôi mắt cửa

2.1 Tầm quan trọng của đôi mắt cửa trong tín ngưỡng tâm linh

Đôi mắt cửa ở Hội An có gì đặc biệt? Mắt cửa có ý nghĩa sâu sắc trong tín ngưỡng tâm linh của người Việt Nam và người Hoa tại Hội An. Nó được coi là một "thần giữ cửa" vô hình, bảo vệ ngôi nhà và các thành viên trong gia đình khỏi những điều xấu xa. Đôi mắt cửa mang lại cảm giác an toàn, xua tan nỗi sợ hãi trước những điều huyền bí trong đêm tối. Những gia đình truyền thống thường tin rằng, sự hiện diện của đôi mắt cửa là bảo chứng cho một cuộc sống yên bình, tránh xa các hiểm họa từ bên ngoài và xua đuổi tà ma.

Đôi mắt cửa – 'thần giữ cửa' trong tín ngưỡng của người dân phố cổ 

2.2 Ý nghĩa hình dáng và cách bố trí mắt cửa

Đôi mắt cửa ở Hội An có gì đặc biệt? Không phải đôi mắt cửa nào cũng giống nhau; mỗi hình dáng, họa tiết đều mang một ý nghĩa riêng biệt. Đôi mắt rồng đại diện cho sức mạnh và uy quyền, bảo vệ ngôi nhà trước những thế lực xấu xa. Mắt phượng biểu tượng cho sự yên bình và thanh cao, trong khi mắt hình tròn là biểu tượng của tính toàn vẹn và hài hòa trong cuộc sống. Mỗi loại mắt cửa lại có ý nghĩa khác nhau trong phong thủy, thể hiện sự đa dạng và linh hoạt trong kiến trúc Hội An.

Hình dáng đa dạng cùng ý nghĩa phong thuỷ khác nhau minh chứng cho mắt cửa Hội An có gì đặc biệt 

2.3 Niềm tin dân gian và phong thủy Á Đông

Ngoài ý nghĩa tín ngưỡng, đôi mắt cửa còn được gắn liền với phong thủy Á Đông. Theo phong thủy, cửa chính được coi là nơi "miệng khí", nơi giao thoa giữa không gian trong nhà và thế giới bên ngoài. Đôi mắt cửa giúp tạo sự lưu thông hài hòa của các dòng năng lượng tốt, đồng thời ngăn chặn những yếu tố tiêu cực có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tài lộc của gia đình. Những gia đình tại Hội An luôn đặt sự chú trọng vào việc lựa chọn mắt cửa phù hợp với thiết kế nhà và phong thủy cá nhân, để mang lại sự thịnh vượng và may mắn.

Những gia đình có hoạt động giao thương càng đặc biệt có niềm tin vào đôi mắt đặt ở nơi giao thoa của ngôi nhà

>>> Xem thêm: Tìm hiểu về 7 Tọa độ check-in Hội An về đêm đẹp mê ly không thể bỏ lỡ

3. Các loại "mắt cửa" phổ biến tại Hội An

3.1 Phân loại các kiểu mắt cửa theo thiết kế và ý nghĩa

Tại Hội An, có rất nhiều loại mắt cửa khác nhau, và mỗi loại mắt đều mang một giá trị tâm linh riêng. Dưới đây là các loại mắt cửa phổ biến tại Hội An:

• Mắt Rồng: Biểu tượng của sự uy nghiêm và mạnh mẽ. Hình tượng rồng đại diện cho sức mạnh và quyền lực, phù hợp cho những gia đình mong muốn được bảo vệ khỏi những yếu tố tiêu cực.
• Mắt Phượng: Mang ý nghĩa thanh cao và trang nhã, đôi mắt phượng mang lại cảm giác bình yên và hiền hòa cho ngôi nhà. Mắt phượng thường được dùng cho những ngôi nhà có không gian yên bình và gia chủ mong muốn sự bình an.
• Mắt Hình Tròn: Mắt cửa Hình Tròn Hội An có gì đặc biệt? Hình Tròn là tượng trưng cho tính toàn vẹn, sự viên mãn và cân bằng trong cuộc sống. Mắt hình tròn phù hợp với nhiều gia đình, thể hiện sự hài hòa và khép kín trong phong thủy.
• Mắt Hình Chữ Nhật: Loại mắt này thể hiện sự chắc chắn và ổn định. Mắt cửa hình chữ nhật giúp gia đình bảo vệ an toàn, tránh những rủi ro và mang đến cảm giác vững vàng.

Mỗi kiểu thiết kế mắt cửa đều mang ý nghĩa riêng biệt, tạo nên dấu ấn đặc sắc

3.2 Cách chọn mắt cửa phù hợp với phong cách và tín ngưỡng

Người dân Hội An rất quan tâm đến việc lựa chọn kiểu mắt cửa phù hợp, vì ngoài ý nghĩa tâm linh trả lời cho mắt cửa Hội An có gì đặc biệt thì mỗi loại mắt đều mang lại tính thẩm mỹ cho ngôi nhà. Những gia đình truyền thống thường chọn mắt rồng hoặc mắt phượng, mang đến cảm giác cổ kính và tôn nghiêm. Trong khi đó, những gia đình theo đuổi phong cách hiện đại hơn có thể lựa chọn mắt cửa đơn giản, phù hợp với thiết kế hiện đại nhưng vẫn giữ được yếu tố phong thủy và tâm linh. 

Đối với mỗi ngôi nhà, đôi mắt cửa như biểu tượng của niềm tin và hy vọng vào sự bảo vệ và may mắn. Chọn mắt cửa cũng cần dựa trên nguyên tắc phù hợp với gia đình, vừa thể hiện phong cách vừa tạo cảm giác an toàn và gắn kết với truyền thống.

Người dân lựa chọn kiểu mắt cửa phù hợp với phong cách và tín ngưỡng riêng của gia đình

3.3 Ví dụ về một số ngôi nhà cổ có thiết kế mắt cửa nổi bật

Tại Hội An, có nhiều ngôi nhà cổ vẫn giữ được nét kiến trúc đặc trưng với đôi mắt cửa độc đáo. Nhà cổ Tấn Ký và nhà cổ Phùng Hưng là những ví dụ nổi bật trả lời cho mắt cửa Hội An có gì đặc biệt với các kiểu dáng tinh xảo. Đôi mắt cửa tại nhà Tấn Ký được khắc họa chi tiết với hoa văn rồng, mang đến cảm giác uy nghi và lịch lãm, biểu tượng cho sức mạnh bảo vệ gia chủ. Trong khi đó, nhà Phùng Hưng lại chọn mắt phượng, tạo không gian thanh tao và bình yên, thể hiện sự gắn kết với truyền thống tâm linh và phong thủy.

Nhà cổ với đôi mắt cửa độc đáo là minh chứng sống động cho câu hỏi Hội An có gì đặc biệt trong văn hóa kiến trúc

Kết bài

Với sự kết hợp giữa giá trị văn hóa, tín ngưỡng và phong thủy, mắt cửa tại hội an đã trở thành biểu tượng đặc trưng của phố cổ. Mỗi đôi mắt như yếu tố trang trí tinh tế mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, giúp bảo vệ ngôi nhà và gia đình khỏi tà ma, mang lại may mắn và bình an. Vì vậy, mắt cửa được xem là một nét kiến trúc đặc sắc, trả lời cho câu hỏi Hội An có gì đặc biệt? – đó chính là sự hòa quyện giữa vẻ đẹp và giá trị tâm linh.

>>> Xem thêm: Những nét đặc trưng chỉ có tại Hội An dễ dàng gây thương nhớ