"Mê mẩn" hương vị độc đáo giữa lòng phố cổ với món chè Xí Mà "lạ mà quen"

Bên cạnh những món ăn đã làm nên tên tuổi của phố Hội như Mì Quảng, Cao Lầu, Bánh Xèo,... Hội An còn được biết đến là “thiên đường của các loại chè" khiến bất cứ ai cũng phải say mê. Trong đó, chè Xí Mà là một trong những món ngon Hội An được du khách lẫn dân địa phương không khỏi xuýt xoa mỗi khi thưởng thức. Nếu bạn cũng là tín đồ hảo ngọt thì hãy cùng Hoi An Memories Land tìm hiểu về món chè tinh hoa này của phố cổ nhé!

1. Giới thiệu về món chè Xí Mà (chè Mè đen)

Khi nhắc đến chè ta thường nghĩ ngay đến những chén chè sặc sỡ, hấp dẫn. Và nếu chỉ có một màu thì nó cũng sẽ là những gam sắc tươi sáng. Ấy thế nhưng với món Xí Mà chỉ độc một màu đen tuyền nhưng lại khiến bao du khách mê mẩn. Chè Mè Đen, hay còn gọi là Xí Mà Phủ, là món ăn mang đậm dấu ấn văn hóa ẩm thực Trung Hoa, du nhập vào Hội An từ thế kỷ XVII qua những chuyến giao thương của các thương nhân ngoại quốc. Tên gọi "chí mà phù" xuất phát từ tiếng Trung, với "chí mà" nghĩa là mè đen, "phù" nghĩa là nát, thể hiện đặc trưng của món chè với nguyên liệu chính là mè đen xay nhuyễn.

Xí Mà Phủ là món ngon Hội An mang đậm dấu ấn văn hóa ẩm thực Trung Hoa

1.1 Nguyên liệu và quy trình làm món chè Xí Mà

Hơn chỉ là một món ăn đơn thuần, Chè Mè Đen còn là sự hòa quyện tinh tế giữa nguyên liệu truyền thống và nét đặc trưng địa phương. Mè đen là nguyên liệu chính, mang đến vị béo bùi, thơm lừng. Kết hợp cùng mè đen còn là những loại nguyên liệu tốt cho sức khoẻ như sắn dây, bột khoai, rau mơ, rau má và một số vị thuốc bắc. Cụ thể, những hạt mè đen bóng bẩy sau khi được rang chín, đem xay nhuyễn thành bột mịn, giữ nguyên hương vị thơm bùi đặc trưng. Rau má và rau mơ tươi non được rửa sạch, giã hoặc xay nhuyễn, lọc lấy nước cốt. Nước cốt rau hòa quyện cùng bột mè, đường, tạo nên vị ngọt thanh tao, thanh mát.

Bột khoai được thêm vào để tạo độ sền sệt cho món chè, nhưng không quá đặc, đảm bảo sự mềm mịn và dễ thưởng thức. Bí quyết tạo nên màu đen đặc trưng và hương vị độc đáo của Chè Mè Đen Hội An chính là ở vị thanh địa của thuốc bắc.

Sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt thanh, béo bùi của mè đen, vị thanh mát của rau, vị sền sệt của khoai và vị thanh địa của thuốc bắc đã tạo nên một món chè thơm ngon, hấp dẫn, không chỉ đánh thức vị giác mà còn mang đến những lợi ích cho sức khỏe.

1.2 Hương vị đặc trưng và công dụng của món chè Xí Mà

Xí Mà Phủ có dạng hơi đặc, sánh mịn như chè tàu xá hay chè đậu xanh, nhưng lại mang một màu đen huyền bí, thu hút ánh nhìn. Thoạt nhìn, món chè này có thể khiến thực khách e dè bởi màu sắc khác biệt. Tuy nhiên, khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được hương vị tinh tế và thanh tao ẩn chứa bên trong. Xí Mà Phủ có hương vị đặc trưng, khác biệt hoàn toàn so với các loại chè khác. Khi chưa ăn, bạn sẽ khó cảm nhận được mùi vị của món chè. Tuy nhiên, khi đưa vào miệng, hương thơm thoang thoảng của mè đen cùng vị thanh mát của rau mơ, rau má sẽ dần lan tỏa, đánh thức mọi giác quan. Vị ngọt thanh của nước đường hòa quyện cùng vị béo bùi của mè đen, vị thanh mát của rau tạo nên một bản giao hưởng tinh tế, khiến thực khách nhớ mãi.

Xí Mà Phủ có dạng hơi đặc, sánh mịn

Ăn Xí Mà Phù mà vội vàng là không được. Khi nhận chén chè nghi ngút khói từ người bán, du khách hãy khoan vội vàng đưa lên miệng. Bạn nên dành một chút thời gian thổi nhẹ để hơi nóng bớt đi, để từng muỗng chè khi vào miệng vẫn còn giữ nguyên hương vị thơm ngon. Nếm thử từng muỗng chè, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện tinh tế giữa vị ngọt thanh của nước đường, vị béo bùi của mè đen, vị thanh mát của rau má và rau mơ, cùng vị sền sệt của khoai và vị thanh địa của thuốc bắc.

Thưởng thức chậm rãi như vậy bạn mới cảm nhận hết thảy sự tinh tế, tỉ mỉ trong từng chén chè, là trân trọng những nguyên liệu bình dị được người dân Hội An chế biến thành món ăn độc đáo.

Chè Mè Đen không chỉ thanh mát, giải nhiệt mà còn có tác dụng nhuận trường, bổ dưỡng sức khỏe. Xí Mà Phù được xem là bài thuốc chữa những bệnh về tiêu hoá, chống cảm nắng, giải nhiệt, suy nhược cơ thể, lưu thông mạch máu. Du khách khi thưởng thức Chè Mè Đen tại Hội An còn như được "uống một thang thuốc bổ" theo cách truyền thống.

Xem thêm: Ba món ăn không thể bỏ qua khi ghé Hội An: Cao lầu, nước Mót và bánh tráng đập 

2. Những địa chỉ nổi tiếng để thưởng thức chè Xí Mà ở Hội An khi không biết ăn gì ở Hội An

Hội An không thiếu những gánh chè hấp dẫn, sạch sẽ. Dưới đây là 4 cái tên nổi bật mà du khách có thể tham khảo khi phân vân không biết nên ăn gì ở Hội An:

2.1 Chè cô Chính - 22 Phan Châu Trinh

Nằm khiêm tốn tại khu chợ đêm Bạch Đằng sôi động, quán chè Cô Chính từ lâu đã trở thành điểm đến quen thuộc với những tín đồ chè bình dân ở Hội An. Với menu đa dạng từ những món chè quen thuộc như tào phớ, chè thập cẩm, chè đậu đỏ, chè bắp,... đến những món chè độc đáo như chè xoa xoa và chè xí mà phủ, quán chè Cô Chính luôn mang đến cho thực khách những trải nghiệm ẩm thực khó quên. Tốc độ phục vụ nhanh nhẹn của cô chủ quán cũng là một điểm cộng, giúp bạn không phải chờ đợi lâu để được thưởng thức món chè yêu thích.

Chè xí mà phủ - món chè nổi tiếng của quán - luôn khiến thực khách say mê bởi hương thơm mè nồng nàn, vị ngọt dịu và béo ngậy. Chè hạt sen thanh mát cũng là lựa chọn yêu thích của nhiều người, mang đến cảm giác sảng khoái và giải nhiệt trong những ngày hè nóng bức.

• Địa chỉ: 134 Nguyễn Thái Học, thành phố Hội An
• Thời gian mở cửa: 15:00 - 23:00
• Giá tham khảo: 15.000đ - 20.000đ

Gánh Chè cô Chính

2.2 Chè cô Hiệp Hội An

Ẩn mình trong con hẻm nhỏ, quán chè Cô Hiệp mang đến cho du khách một hương vị bình dị, mộc mạc như chính con người nơi đây. Quán chè đơn giản với vài chiếc ghế thấp, nơi thực khách có thể thong thả trò chuyện và thưởng thức từng chén chè thanh mát. Vị ngọt dịu nhẹ hòa quyện cùng hương thơm thoang thoảng, tạo nên một bản giao hưởng tinh tế đánh thức mọi giác quan. Nụ cười hiền hậu và sự niềm nở của cô Hiệp càng khiến không gian thêm ấm cúng, gợi nhớ về những ký ức tuổi thơ êm đềm.

• Địa chỉ: 24 Lê Lợi, phường Minh An, thành phố Hội An
• Thời gian mở cửa: 15:00 - 23:00
• Giá tham khảo: 10.000đ - 20.000đ

Gánh chè vỉa hè của cô Hiệp

2.3 Gánh chè Xí Mà Ông Thiều - 21 Phan Chu Trinh

Nhắc đến Chè Mè Đen Hội An, không thể không nhắc đến ông Thiều - người đã góp phần gìn giữ và phát triển món ăn này cho đến ngày nay. Gánh chè của ông Thiều, với hình ảnh cụ già tóc bạc phơ, dáng người gầy gò, đội chiếc mũ cối bạc màu, đã trở thành một biểu tượng quen thuộc của phố cổ.

Bát chè Mè Đen của ông Thiều tuy đơn giản với nguyên liệu gồm mè đen, đường bát, rau ngót nhưng lại mang hương vị đặc biệt khó quên. Vị ngọt thanh tao, béo béo, quyện cùng vị thanh mát của rau ngót tạo nên bản giao hưởng tinh tế, đánh thức mọi giác quan. Bí quyết tạo nên sự khác biệt của gánh chè ông Thiều chính là "gia vị thuốc bắc đặc biệt" - bí quyết gia truyền mà chỉ ông và "truyền nhân" của ông mới biết.

Hiện nay, gánh chè đã được truyền lại cho vợ chồng con gái ông Thiều, nhưng hương vị "chè tuổi thơ" vẫn vẹn nguyên như ngày nào. Du khách đến với phố cổ Hội An, đặc biệt là vào đầu mùa xuân, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức gánh chè Mè Đen của ông Thiều. Vị ngon của món chè hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm ẩm thực khó quên

• Địa chỉ: Đối diện 118 đường Nguyễn Trường Tộ, Hội An
• Thời gian mở cửa: 6:00 - 9:00 sáng
• Giá tham khảo: 10.000đ

Gánh chè Xí Mà Ông Thiều

2.4 Chè Cô Trúc

Tọa lạc dưới bóng cây cổ thụ râm mát, quán chè Cô Trúc nổi tiếng với hương vị chè mè đen Hội An thơm ngon, béo ngậy. Bên cạnh đó, quán còn phục vụ đa dạng các loại chè khác như chè bưởi, chè đậu đỏ, chè thưng... Mỗi loại chè đều mang một hương vị đặc trưng riêng, khiến du khách say mê và lưu luyến. Quán chè Cô Trúc hứa hẹn sẽ là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm một không gian bình yên để thưởng thức những món chè ngon và cảm nhận nét đẹp văn hóa ẩm thực của Hội An.

• Địa chỉ: Đường Trần Cao Vân, thành phố Hội An
• Thời gian mở cửa: 9:00 - 21:00
• Giá tham khảo: 10.000đ - 20.000đ

3. Trải nghiệm tự tay nấu những món ngon Hội An với hoạt động Cooking Class tại Hội An Memories Land

Sau khi thưởng thức món chè Xí Mà của phố cổ nếu vẫn còn thời gian lưu trú tại đây du khách có thể tham gia lớp học nấu ăn Cooking Class tại Hoi An Memories Resort & Spa. Lớp học sẽ hướng dẫn du khách chế biến những món ngon Hội An như Mì Quảng, Cao Lầu với hai gói trải nghiệm ẩm thực thú vị: Gói bán đi chợ và Gói bán không đi chợ.

Gói bán đi chợ (569.000 VND/khách):

• Khám phá chợ Hội An sôi động, cùng đầu bếp chọn nguyên liệu tươi ngon.
• Tìm hiểu về các loại rau củ quả đặc trưng của phố cổ.
• Chụp ảnh lưu niệm tại khu chợ truyền thống.
• Tham gia lớp học nấu ăn, tự tay chế biến các món đặc sản: gỏi cuốn tôm thịt, bánh xèo hải sản, cao lầu.
• Thưởng thức thành quả lao động trong bữa trưa ấm cúng tại nhà hàng An Bistro.
• Nhận giấy chứng nhận từ Hoi An Memories Land.

Gói bán không đi chợ (429.000 VND/khách):

• Tiết kiệm thời gian, tham gia trực tiếp lớp học nấu ăn từ 10h sáng.
• Cùng đầu bếp chế biến các món đặc sản của Hội An.
• Thưởng thức thành quả lao động trong bữa trưa tại nhà hàng An Bistro.
• Nhận giấy chứng nhận từ Hoi An Memories Land.

Cả hai lớp học sẽ được kết thúc vào lúc 13h00. Và dù cho bạn chọn gói học nấu ăn nào thì bạn cũng sẽ có cơ hội khám phá văn hóa ẩm thực Hội An qua những câu chuyện thú vị. Được tự tay chế biến món ngon Hội An dưới sự hướng dẫn tận tình của đầu bếp. Sau đó bạn còn được thưởng thức bữa trưa ngon miệng do chính mình chế biến trong không gian ấm cúng. Đặc biệt, du khách còn nhận giấy chứng nhận từ Hoi An Memories Land cho lớp học nấu ăn đáng nhớ. Đây chắc chắn là những kỉ niệm đẹp mà bạn cũng Hoi An Memories Land tạo nên tại mảnh đất Hội An.

Xem thêm: Bí quyết thưởng thức ẩm thực Hội An: 20+ món ăn đặc sản 

4. Kết luận

Thưởng thức Chè Mè Đen, thực khách như lạc vào không gian thanh tao, yên bình của phố cổ Hội An. Vị ngọt thanh tao, hương thơm dịu nhẹ hòa quyện cùng vị béo bùi của mè đen, tạo nên bản giao hưởng tinh tế đánh thức mọi giác quan. Xí Mà Phù không chỉ là món ăn mà còn là nét đẹp văn hóa, là món quà tinh thần mà người dân Hội An muốn dành tặng du khách. Do đó khi đến phố cổ nếu bạn đang phân vân không biết nên ăn gì ở Hội An thì hãy thử ghé những gánh chè mè đen để thưởng thức nhé! Nếu bạn quan tâm đến lớp học nấu ăn Cooking Class tại Hội An Memories Land thì có thể liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900 63 66 00 - 0904 636 600 hoặc truy cập vào website https://hoianmemoriesland.com/vi/. 

Xem thêm: Chinh phục "bản đồ" chè Hội An